در اولین جلسه پژوهشی سی و نهمین جشنواره بینالمللی موسیقی فجر، موضوع “موسیقی و هوش مصنوعی” توسط میثم روشنی، پژوهشگر هنر، مورد بررسی قرار گرفت.
این جلسه پژوهشی در برنامه زندهٔ گفتگوی ویژهٔ فرهنگی “رادیو گفتگو” در شب ۲۳ بهمن، از ساعت ۲۰ تا ۲۱ با اجرای مهدی امینفروغی به عنوان کارشناس مجری برگزار شد.
روشنی، به عنوان مهمان اصلی برنامه، در بیان سخنرانی خود به موضوع “موسیقی و هوش مصنوعی” پرداخت و اظهار کرد: موسیقی نوعی انرژی ارتعاشی است که با جابجایی ذرات صوت، تجربهٔ شنیداری را برای انسان ایجاد میکند. همچنین، موسیقی میتواند به یک پدیدهٔ قابل اندازهگیری برای انسان تبدیل شود.
او دربارهٔ تعریف هوش مصنوعی نیز توضیح داد: هوش مصنوعی دارای تعریف مفصلی است، اما در تعریف خلاصه باید دو مفهوم اصلی، یعنی خوشهبندی و پیشبینی، مورد بررسی قرار گیرد. به عنوان مثال، یکی از چالشها در برگزاری رویدادهای هنری، تامین مالی است و باید بررسی شود که آیا این کار توجیه اقتصادی دارد یا خیر؟ در همین سطح اساسی، با خوشهبندی و پیشبینی میتوان به این سوال پاسخ داد.
روشنی دربارهٔ حوزههای تأثیرگذاری هوش مصنوعی نیز اظهار کرد: این حوزه به ما یک مفهوم با عنوان “اقتصاد موسیقی” ارائه میدهد. اگر میخواهیم یک رویداد موسیقی برگزار کنیم، اهمیت تأثیر آن رویداد در جامعه برای ما حیاتی است؛ بنابراین، باید دربارهٔ سلیقهٔ مخاطب و رفتار فرهنگی او تحقیق کنیم تا در نهایت به الگوهای فرهنگی در این حوزه برسیم. همچنین، میتوانیم در حوزهٔ آموزش، مفهوم مخاطبشناسی را نیز بررسی کنیم تا سلیقهٔ فردی را توسعه دهیم. موسیقی یکی از فرآیندهای مهم ذهنی انسان است که به آن توجه ویژهای شده است.
وی افزود: یکی از جنبههای موسیقی، موسیقی کاربردی است که هدف مشخصی دارد. در محیطهای جدید، تجربیات شنیداری جدید شکل میگیرد. هوش مصنوعی همچنین موجب کاهش چالشهای همزمانی میشود. امکان شنیدن صدای انسانی که وجود فیزیکی ندارد، توسط هوش مصنوعی امروزه ممکن است، اما این به معنای مرگ هنرمند یا بینیازی از وجود او نیست؛ بلکه فقط امکانی است که هنرمند را با چالشهای پیچیدهتری روبرو میکند. این ممکن است به نظر خوشبینانه بیاید، اما باید توجه داشت که این فضا میتواند شرایط هنرمند را تغییر دهد.
این پژوهشگر تأکید کرد: باید قبول کرد که بخشی از هنر آهنگسازی، بر محاسبه و اندازهگیری تأثیر دارد. در اینجا، هوش مصنوعی به آهنگساز کمک زیادی میکند و تجربیات جدیدی را به او ارائه میدهد، که این تجربیات با همکاری هوش مصنوعی مورد بازنگری قرار میگیرد. حتی افراد دیگر نیز ممکن است در تولید اثر همکاری کنند و اینجاست که بحث هنر تعاملی مطرح میشود، که در هنر معاصر اهمیت دارد.
او دربارهٔ مفهوم خلاقیت انسانی توضیح داد و گفت: هنرمند میتواند با کمک هوش مصنوعی، خلاقیت خود را توسعه دهد. هوش مصنوعی به اندازهٔ هوش انسان نیست، اما توسعهدهندهٔ آن محسوب میشود.